1 Yaşından Önce Bebeklere Ne Verilmez?
Bir bebeğin ilk yılı, her anne ve baba için oldukça heyecan verici olduğu kadar endişe verici de olabilir. İlk gülümseme, ilk adım, ilk kelime… Ama belki de en büyük heyecan, o minik yavrunun ilk kez katı yiyecekler ve yeni tatlarla tanıştığı andır. Ancak bu dönemde atlanmaması gereken önemli bir konu vardır: Bebeklere 1 yaşına kadar verilmemesi gereken bazı besinler. Bebeğinizin sağlığı ve gelişimi için bu bilgiyi bilmek oldukça kritik.
Yavaş Yavaş Başlayalım: Anne Sütü ve Mama
İlk olarak şunu belirtmeliyim: Anne sütü, bir bebek için en ideal besindir. Pek çok araştırma, anne sütünün bebeklerin bağışıklık sistemini güçlendirdiğini, büyüme ve gelişmelerine katkı sağladığını ortaya koyuyor. ([PubMed](https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17444801/)) Birçok anne, başlangıçta bu konuda biraz endişelenebilir, ancak bebekler için her şeyin başı anne sütüdür.
Ancak bazen, bazı anneler sağlık koşulları, iş durumu ya da diğer nedenlerden ötürü emziremeyebilir. İşte burada devreye, bebek mamaları girer. Bebek maması da bebeklerin büyümesi için gerekli olan tüm besin maddelerini sağlar. Fakat bebek mamalarını seçerken dikkatli olunmalı. Piyasada birçok seçenek var, ama hepsi aynı kalitede değil. Güvenilir markalar ve doktor önerisi önemlidir.
1 Yaşına Kadar Verilmemesi Gerekenler
Bebeğinizin sağlığı için bazı besinlerden kaçınılması gerekir. İşte bu konuda dikkat edilmesi gereken en önemli maddeler:
1. Bal
Bebeğinizin ilk yılında bal vermemeniz gerektiğini duymuşsunuzdur. Ancak belki de birçok kişi bunun nedenini merak ediyordur. Bal, botulizm bakterisini (Clostridium botulinum) barındırabilir. Bu bakteri, bebeklerin sindirim sisteminde enfeksiyonlara yol açabilir ve çok ciddi sonuçlar doğurabilir. Bebeklerin bağışıklık sistemi bu bakteriyle başa çıkmak için yeterli olgunluğa ulaşmaz. 1 yaşından önce, bal kesinlikle verilmemelidir. ([CDC](https://www.cdc.gov/features/botulismbaby/index.html))
Bir arkadaşımın başına gelen bir olayı paylaşmak istiyorum: “Bebeğime hiç düşünmeden, 9 aylıkken bal verdim. Ne yazık ki bir süre sonra çok halsizleşti, karın ağrısı başladı. Doktorumuz hemen botulizm olduğunu söyledi ve çok şükür erken müdahale sayesinde sağlığına kavuştu.” Bu, her anne babanın önlemek istediği bir durumdur.
2. Süt ve Süt Ürünleri
Bebeğinize inek sütü vermemek gerektiğini biliyor muydunuz? Anne sütü veya mama bebeklerin ihtiyaç duyduğu tüm besin öğelerini sağlayacak şekilde tasarlanmışken, inek sütü henüz çok fazla protein ve mineral içerir. Bu da bebeklerin böbreklerine gereksiz yük bindirir. Ayrıca, inek sütü, bazı bebeklerde alerjik reaksiyonlara yol açabilir. Çocuk doktorları, inek sütü tüketiminin 1 yaşından önce önerilmediğini belirtiyor. ([AAP](https://pediatrics.aappublications.org/content/129/2/e438))
Bir annenin deneyiminden: “İlk kez 7 aylıkken oğluma süt verdim ve çok geçmeden cildinde döküntüler çıktı. Doktorumuz, bu yaşta süt ve süt ürünleri vermemem gerektiğini söyledi. Gerçekten de o dönemde sütü kesince döküntüler geçmeye başladı.”
3. Sert Yiyecekler ve Ceviz, Fındık
Birçok anne, bebeğine erken yaşta katı gıdalar sunmak ister. Ancak bebekler için sert yiyecekler, boğulma riskini artırabilir. Bebeğinizin dişleri henüz tam olarak gelişmemiştir ve ağız içindeki kaslar, katı yiyecekleri çiğnemeye uygun değildir. Ceviz, fındık gibi sert yiyecekler, bebeklerin solunum yollarını tıkayabilir. Ayrıca, bu tür yiyecekler alerjik reaksiyonlara yol açabilir. ([PubMed](https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25070162/))
Bebeğine bu yiyecekleri vermeye çalışan bir başka anne ise şunu söyledi: “Bir kez oğlumun eline küçük bir ceviz verdim ve biraz sonra gözleri sulanmaya başladı. Doktorumuz bu tür sert gıdalardan kaçınmam gerektiğini hatırlattı. O an ne kadar korktuğumu anlatamam.”
4. Şeker ve Tuz
Bebeklerin, 1 yaşına kadar şeker ve tuzdan uzak tutulması gerektiğini biliyor musunuz? Bebeklerin böbrekleri ve sindirim sistemi, fazla tuz ya da şekerin zararlarını taşıyacak kadar gelişmiş değildir. Ayrıca şekerin fazla tüketimi, ilerleyen yaşlarda obezite, diş çürüğü gibi problemlere yol açabilir. ([WHO](https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/healthy-diet)) Bu yüzden, bebeklerinize tuzlu ya da şekerli yiyecekler vermemelisiniz.
—
Bebeklerde Beslenme: Merak Edilen Sorular
Anne sütü, mama ve diğer gıdalar arasında nasıl denge kurabilirim?
Bebeğinizin ilk 6 ayı boyunca, sadece anne sütü ya da mama yeterlidir. Bu dönemde katı gıdalara geçiş, 6. aydan itibaren başlatılabilir. Gıda çeşitliliği ve dengeli beslenme sağlamak için farklı tatlar ve dokulara geçiş yapılmalıdır.
Bir yaşından sonra hangi yiyecekleri eklemeliyim?
Bir yaşından sonra, bebekler için yeni tatlar ve dokulara geçiş yapmak daha kolaydır. Şeker, tuz, alerjenler konusunda dikkatli olarak, dengeli bir beslenme planı oluşturabilirsiniz.
—
Siz Ne Düşünüyorsunuz?
Bebeğinizin ilk yılındaki beslenme deneyimlerinizi bizimle paylaşmak ister misiniz? Katı gıdalara geçiş nasıl oldu? Hangi yiyecekler bebeğiniz için uygun oldu, hangilerinden kaçındınız? Belki de sizin de başka anne babalara yardımcı olacak tecrübeleriniz vardır! Yorumlarda görüşlerinizi ve deneyimlerinizi paylaşın, hep birlikte bu yolculuğu daha bilinçli hale getirelim.